-
1 ērudiō
ērudiō īvī, ītus, īre [ex + rudis], to educate, instruct, teach, polish: studiosos discendi: alqm in iure: filios ad maiorum instituta: alqm disciplinā, N.: eruditi artibus militiae, L.: me de re p., keep me informed: te, satis esse, etc.— To teach, communicate, instruct in: alqm damnosas artīs, O.: percurrere telas, O.: quā possint arte capi, O.: oculos ut fleant, O.* * *erudire, erudivi, eruditus Veducate, teach, instruct -
2 moneo
mŏnĕo, ŭi, ĭtum, 2 ( inf. pres. pass. monerier, Plaut. Capt. 2, 3, 36; perf. subj. moneris pro monueris, Pac. ap. Non. 507, 24 sq.; cf. Trag. Rel. p. 66 Rib.; likewise: di monerint meliora, Pac. ap. Non. l. l. p. 74 Rib.), v. a. [causative from the root men; whence memini, q. v., mens, mentio; lit. to cause to think].I.Lit., to remind, put in mind of, bring to one's recollection; to admonish, advise, warn, instruct, teach (syn.: hortor, suadeo, doceo): bene mones; tute ipse cunctas, Enn. ap. Non. 469, 25 (Com. v. 3 Vahl.):(β).ea (auctoritas) adhibeatur ad monendum non modo aperte, sed etiam acriter,
Cic. Lael. 13, 44:melius nos Zenonis praecepta monent,
Juv. 15, 107.—Aliquem de re:(γ).oro, ut Terentiam moneatis de testamento,
Cic. Att. 11, 16, 5; id. Q. Fr. 2, 3, 6.—Aliquem aliquid:(δ).Fabius ea me ex tuis mandatis monuit,
Cic. Fam. 3, 3, 1:id ipsum, quod me mones,
id. Att. 14, 19, 1:sed eos hoc moneo, desinant furere,
id. Cat. 2, 9, 20:vos quo pauca monerem advocavi,
Sall. C. 58, 3; id. H. 2, 96, 8.— Hence also in pass., moneri aliquid:ut moneatur semper servos homo officium suam,
Plaut. Stich. 1, 2, 1:nec ea, quae ab eā (naturā) monemur, audimus,
Cic. Lael. 24, 88; cf. infra. x.—Aliquem alicujus rei (post-Aug., and only in Tac.; cf.:(ε).admoneo, commonefacio): Caecina milites temporis ac necessitatis monet,
Tac. A. 1, 67 Nipperd. ad loc.:Plancinam Augusta monuit Agrippinam insectandi,
id. ib. 2, 43.—With ut, ne, or the simple subj.:(ζ).monere te atque hortari, ut in rem publicam incumberes,
Cic. Fam. 10, 1, 2:monet ut suspiciones vitet,
Caes. B. G. 1, 20: moneo, praedico, ante denuntio, abstineant, manus Cic. Verr. 1, 12, 36:moneo obtestorque ut, etc.,
Sall. J. 10, 3; 49, 2; id. H. 4, 61, 23:vos, ne amittatis, etc.,
id. J. 31, 25:Macedonas monebat, ne multitudine hostium... moverentur,
Just. 11, 13:quamquam edicto monuisset ne quis quietem ejus interrumperet,
Tac. A. 4, 67 init. —With an object- or rel.-clause:b.(Caesar) monuit ejus diei victoriam in earum cohortium virtute constare,
Caes. B. C. 3, 89, 4:moneret rationem frumenti esse habendam,
Hirt. B. G. 8, 34:Cerealis propinquos monebat fortunam belli mutare, etc.,
Tac. H. 5, 24:Arminius colligi suos et propinquare silvis monitos vertit,
id. A. 1, 63:ultro struebantur qui monerent perfugere ad Germaniae exercitus,
id. ib. 4, 67 fin.:Radamistum obpugnationem celerare,
id. ib. 12, 46; 13, 37; 16, 11; id. H. 4, 33:si te unum illud monuerimus, artem sine assiduitate dicendi non multum juvare,
Auct. Her. 1, 1, 1:moneo, quid facto opus sit,
Ter. Ad. 3, 4, 65:res monet cavere, consultare,
Sall. C. 52, 3:alio properare tempus monet,
id. J. 19, 2.— Pass.:cum Nicanorem insidiari Piraeo a Dercillo moneretur,
Nep. Phoc. 2, 4.—Of inanim. and abstr. subjects:II.res ipsa monebat tempus esse,
Cic. Att. 10, 8, 1:(sol) caecos instare tumultus Saepe monet,
Verg. G. 1, 464:immortalia ne speres, monet annus,
Hor. C. 4, 7, 7:natura monet festinare,
Plin. 18, 25, 60, § 227:ut monet ira,
Sall. H. 2, 41, 8:ratio ipsa monet amicitias comparare,
Cic. Fin. 1, 20, 66.—Transf. (mostly poet. and in post-Aug. prose).A.Without the accessory notion of reminding or admonishing, in gen., to teach, instruct, tell, inform, point out; also, to announce, predict, foretell:B.tu vatem, tu diva, mone,
instruct thy bard, Verg. A. 7, 42:velut divinitus mente monitā,
Liv. 26, 19:hoc moneas precor,
Ov. F. 4, 247:amici somnio monitus,
Suet. Aug. 91:reddebant parvuli, quae monebantur,
what they were taught, Plin. Pan. 26:vates Helenus cum multa horrenda moneret,
announced, foretold, Verg. A. 3, 712; cf.:ante sinistra cavā monuisset ab ilice cornix, etc.,
id. E. 9, 15:quid augurales alites vel cantus monerent,
Amm. 28, 1:recte monemur, causas non utique ab ultimo esse repetendas,
Quint. 5, 10, 83.—To punish, chastise (only in Tacitus):puerili verbere moneri,
Tac. A. 5, 9. -
3 condocefaciō
condocefaciō fēcī, factus, ere [condoceo + facio], to train, teach, instruct, discipline: beluas: animum, ut, etc.* * *condocefacere, condocefeci, condocefactus V TRANStrain; discipline; teach, instruct (L+S) -
4 moneō
moneō uī, itus, ēre [1 MAN-], to remind, put in mind of, admonish, advise, warn, instruct, teach: Faciam ut mones, T.: principes monendo movere: monuit (dea) thalamoque recessit, O.: id quod res monebat, as the situation suggested, S.: coniugis aurīs Vocibus his, O.: nos Zenonis praecepta monent, Iu.: de discordiā: alqm temporis, Ta.: hoc te moneo, T.: vos pauca, S.: ea hominem: ea, quae ab eā (naturā) monemur: te ut in rem p. incumberes: ut suspiciones vitet, Cs.: moneo obtestorque uti, etc., S.: vos, ne omittatis, etc., S.: moneo abstineant manūs: monuit omnes res administrarentur, etc., Cs.: (Caesar) monuit eius diei victoriam in virtute constare, Cs.: monete eum modum quendam esse, etc.: ratio monet amicitias conparare: alio properare, S.: moneo, quid facto usus sit, T.: ut moneat Apronium, quibus rebus se insinuet, etc.: res ipsa monebat tempus esse: caecos instare tumultūs, V.: puerili verbere moneri, to be punished, Ta.: canes, Pr.— To teach, instruct, tell, inform, point out, announce, predict, foretell: vatem, tu diva, mone, inspire, V.: velut divinitus mente monitā, L.: hoc moneas precor, O.: vates cum multa horrenda moneret, foretold, V.* * *monere, monui, monitus Vremind, advise, warn; teach; admonish; foretell, presage -
5 praecipiō
praecipiō cēpī, ceptus, ere [prae+capio], to take beforehand, get in advance: ab publicanis pecuniam insequentis anni mutuam praeceperat, had borrowed in advance, Cs.: aliquantum viae, get something of a start, L.: Piraeeum quinqueremibus, preoccupy, L.: si lac praeceperit aestus, i. e. have dried up, V.: praecipitur seges, ripens prematurely, O.—Fig., to take in advance, obtain beforehand, anticipate: alterum mihi est certius, nec praecipiam tamen, I will not anticipate: ut ne multi ante praeciperent oculis quam populus R., got an earlier view: famā prius praecepta res, anticipated by rumor, L.: aliquantum ad fugam temporis, gain some advantage in time, L.: tempore illi praecepto, by priority, L.: praecipio gaudia suppliciorum vestrorum, I rejoice in advance: iam animo victoriam praecipiebant, figured to themselves beforehand, Cs.: cogitatione futura, to imagine beforehand: omnia, V.: quod haec usu ventura opinione praeceperat, had already suspected, Cs.— To give rules, advise, admonish, warn, inform, instruct, teach, enjoin, direct, bid, order: bene praecepi semper quae potui omnia, T.: Quicquid praecipies, esto brevis, H.: de eloquentiā: artem nandi, O.: Mitem animum, recommend, Iu.: haec illi: numerum modumque carinis, prescribe, V.: parcere omnibus: ceteras (sarcinas) incendi, Cu.: an ratio parum praecipit, nec bonum illud esse, nec, etc., teaches: illud potius praecipiendum fuit, ut, etc.: Caesar praecepit vobis, ne sibi adsentiremini: praecipit atque interdicit, omnes unum peterent, Cs.: eis adgrediantur, etc., S.* * *praecipere, praecepi, praeceptus Vtake or receive in advance; anticipate; warn; order; teach, instruct -
6 praecipio
, precipioto instruct, advise, warn, anticipate.to anticipate, instruct, advise, warn. -
7 doceo
dŏcĕo, cŭi, ctum, 2, v. a. [root da; Zend. dā, to know; strengthened, dak-; Gr. didaskô; Lat. disco], to teach, instruct, inform, show, tell, etc. (for syn. cf.: edoceo, perdoceo, erudio, praecipio, instituo).I.In gen., with double acc. of person and thing:II.pejor magister te istaec docuit... illa, quae te docui,
Plaut. Bacch. 1, 2, 55:hunc hominem cursuram,
id. Trin. 4, 3, 9:aliquem artem,
Cic. de Or. 2, 54:aliquem litteras,
id. Pis. 30:aliquem ejusmodi rem,
id. Quint. 25, 79:pueros elementa,
Hor. Ep. 1, 20, 17 et saep.— Pass., with acc. rei:is reliqua frustra docetur,
Quint. 4, 2, 90; 1, 5, 11; 3, 8, 70; 6, 2, 3; Hor. C. 3, 6, 21; id. S. 1, 6, 76 et saep.; cf.: doctus dogmam, Laber. ap. Prisc. p. 679 fin. P.; and:doctus militiam,
Sall. H. Fragm. 1, 40, p. 224 ed. Gerl.—With inf.:docemur auctoritate domitas habere libidines,
Cic. de Or. 1, 43, 194; 1, 57, 244; id. Fin. 2, 5, 15:docemur disputare, non vivere (= discimus),
Sen. Ep. 95, 13:equi variare gyros docentur,
Tac. G. 6; Sall. J. 85, 33; Nep. Epam. 2, 1; Liv. 21, 3, 6.—With acc. pers. and inf.:ut doceam Rullum posthac in iis saltem tacere rebus, in quibus, etc.,
Cic. Agr. 3, 2; so id. Phil. 2, 4, 8; Hor. S. 1, 1, 91; id. Ep. 1, 14, 30 al.; cf. ellipt. with abl. of instrument:Socratem fidibus (sc. canere),
Cic. Fam. 9, 22, 3:aliquem docendum curare equo, armisque,
Liv. 29, 1, 8; Zumpt, § 391 fin. —With acc. pers. and de, to instruct or inform one of:de ejus injuriis judices docere,
Cic. Verr. 2, 4, 51:aliquem de aliqua re,
id. Rosc. Am. 9, 26; 44, 127; id. de Or. 2, 24, 102; Sall. J. 13, 3 al. —With acc. pers. and rel. clause:doceant eum, qui vir Sex. Roscius fuerit,
Cic. Rosc. Am. 9, 25; id. Att. 8, 2, 2; id. Fam. 3, 6, 5; 5, 3; Quint. 6, 1, 20 al.—With acc. pers.:studiosos discendi erudiunt atque docent,
Cic. Off. 1, 44, 156; id. Div. 2, 2; id. de Sen. 9, 29; Quint. 2, 5, 13; Hor. S. 2, 2, 50; id. Ep. 1, 13, 1 et saep.—With acc. rei:coepit studiose omnia Docere, educare, ita uti si esset filia,
Ter. Eun. 1, 2, 37; so,aliquid,
Caes. B. G. 5, 42 fin.; Quint. 7, 10, 10; 9, 4, 137; Hor. A. P. 306 et saep.; cf.also: quod de lacu Albano docuisset,
Liv. 5, 15; so with two acc., Caes. B. G. 7, 10, 3; Cic. Clu. 70, 198.—With acc. and inf.:docui per litteras, id nec opus esse nec fieri posse,
Cic. Att. 16, 8; Caes. B. G. 5, 1, 7; 5, 28, 4; Quint. 1, 5, 43; Hor. S. 2, 3, 63 et saep.— Absol.:cum doceo et explano,
Cic. de Or. 2, 19, 82; id. Or. 42, 143; Quint. 3, 4, 15; 3, 5, 2 et saep.; cf.also: Tyrannio docet apud me,
Cic. Q. Fr. 2, 4 fin.In partic.: fabulam, like the Gr. didaskein, qs. to teach a play to the actors, to rehearse; hence, to produce, exhibit on the stage:2.minor fuit aliquanto is, qui primus fabulam dedit, quam ii, qui multas docuerant (Plautus et Naevius),
Cic. Brut. 18, 73; id. Tusc. 4, 29, 63; Hor. A. P. 288; Gell. 17, 21, 42.—Hence, doctus, a, um, P. a., learned, skilled, versed, experienced in any thing (cf.: litteratus, eruditus, peritus, gnarus, scitus).— Absol.:doctus vir et Graecis litteris eruditus,
Cic. Brut. 30, 114; cf. id. de Or. 1, 22, 102; 2, 74, 299:adolescentes humanissimi et doctissimi,
id. Cael. 10, 24.—With ex:fuit enim doctus ex disciplina Stoicorum,
Cic. Brut. 25.—With abl.:docti et Graecis litteris et Latinis,
Cic. Brut. 46; 45 fin.; Sall. C. 25, 2; Mart. 10, 76. —With adv.:nec minus Graece quam Latine doctus,
Suet. Gram. 7.—With gen.:fandi doctissima Cymodocea,
Verg. A. 10, 225:legum atque morum populi Romani jurisque civilis,
Gell. 13, 12, 1:sagittarum,
Aur. Vict. Epit. 11:artis lanificae,
Claud. in Eutr. 2, 381.—With acc.:(Maecenas) docte sermones utriusque linguae,
Hor. C. 3, 8, 5:dulces modos (with citharae sciens),
id. ib. 3, 9, 10:omnia,
Stat. Th. 2, 692:litteras,
Gell. 19, 9, 7.—With inf.:doctus sagittas tendere Sericas,
Hor. C. 1, 29, 9; 3, 6, 38; 4, 13, 7; id. Carm. Sec. 75 et saep.—With ad or in:ad delinquendum doctior,
Ov. Tr. 2, 256:in parum fausto carmine docta fui,
id. H. 21, 182:Sapphica puella Musa doctior,
more skilled in song, Cat. 35, 17:docta puella,
Prop. 1, 7, 11; 2, 11, 6 (3, 2, 6 M.);2, 13, 11 (3, 4, 11 M.).—Esp. as epithet of Catullus by other poets,
Tib. 3, 6, 41; Ov. Am. 3, 9, 62:Verona docti syllabas amat vatis,
Mart. 1, 61, 1; Ov. A. A. 2, 181.—As subst.: doctus, the man of skill.—Prov.:doctus in se semper divitias habet,
Phaedr. 4, 21, 1; but class. only in plur.: doctī, ōrum, m., the learned:doctorum est ista consuetudo,
Cic. Lael. 5, 17 et saep.—Of things as subjects:B.frontes,
Hor. C. 1, 1, 29:tibia,
Prop. 2, 30, 16 (3, 28, 16 M.):carmina,
Tib. 2, 3, 20; cf.vox,
Ov. P. 2, 5, 52:voces Pythagoreorum,
Cic. Tusc. 4, 1, 2:sermo,
Plin. Ep. 7, 25, 3:prece,
Hor. Ep. 2, 1, 135:manus artificis,
Tib. 1, 8, 12; cf. id. 2, 1, 70; Ov. F. 3, 832; 6, 792:falx,
Prop. 2, 19, 12 (3, 12, 12 M.) et saep.—In Plaut. and Ter., knowing, cunning, shrewd, subtle:1. 2.malum, callidum, doctum,
Plaut. Ps. 2, 4, 35; id. Bacch. 4, 4, 43; id. Most. 1, 3, 122; 5, 1, 24 et saep.; Ter. Hec. 2, 1, 6; id. Eun. 4, 7, 21; cf.also, dolus,
Plaut. Mil. 2, 1, 69; id. Ps. 1, 5, 70 al.— docte, adv. -
8 docti
dŏcĕo, cŭi, ctum, 2, v. a. [root da; Zend. dā, to know; strengthened, dak-; Gr. didaskô; Lat. disco], to teach, instruct, inform, show, tell, etc. (for syn. cf.: edoceo, perdoceo, erudio, praecipio, instituo).I.In gen., with double acc. of person and thing:II.pejor magister te istaec docuit... illa, quae te docui,
Plaut. Bacch. 1, 2, 55:hunc hominem cursuram,
id. Trin. 4, 3, 9:aliquem artem,
Cic. de Or. 2, 54:aliquem litteras,
id. Pis. 30:aliquem ejusmodi rem,
id. Quint. 25, 79:pueros elementa,
Hor. Ep. 1, 20, 17 et saep.— Pass., with acc. rei:is reliqua frustra docetur,
Quint. 4, 2, 90; 1, 5, 11; 3, 8, 70; 6, 2, 3; Hor. C. 3, 6, 21; id. S. 1, 6, 76 et saep.; cf.: doctus dogmam, Laber. ap. Prisc. p. 679 fin. P.; and:doctus militiam,
Sall. H. Fragm. 1, 40, p. 224 ed. Gerl.—With inf.:docemur auctoritate domitas habere libidines,
Cic. de Or. 1, 43, 194; 1, 57, 244; id. Fin. 2, 5, 15:docemur disputare, non vivere (= discimus),
Sen. Ep. 95, 13:equi variare gyros docentur,
Tac. G. 6; Sall. J. 85, 33; Nep. Epam. 2, 1; Liv. 21, 3, 6.—With acc. pers. and inf.:ut doceam Rullum posthac in iis saltem tacere rebus, in quibus, etc.,
Cic. Agr. 3, 2; so id. Phil. 2, 4, 8; Hor. S. 1, 1, 91; id. Ep. 1, 14, 30 al.; cf. ellipt. with abl. of instrument:Socratem fidibus (sc. canere),
Cic. Fam. 9, 22, 3:aliquem docendum curare equo, armisque,
Liv. 29, 1, 8; Zumpt, § 391 fin. —With acc. pers. and de, to instruct or inform one of:de ejus injuriis judices docere,
Cic. Verr. 2, 4, 51:aliquem de aliqua re,
id. Rosc. Am. 9, 26; 44, 127; id. de Or. 2, 24, 102; Sall. J. 13, 3 al. —With acc. pers. and rel. clause:doceant eum, qui vir Sex. Roscius fuerit,
Cic. Rosc. Am. 9, 25; id. Att. 8, 2, 2; id. Fam. 3, 6, 5; 5, 3; Quint. 6, 1, 20 al.—With acc. pers.:studiosos discendi erudiunt atque docent,
Cic. Off. 1, 44, 156; id. Div. 2, 2; id. de Sen. 9, 29; Quint. 2, 5, 13; Hor. S. 2, 2, 50; id. Ep. 1, 13, 1 et saep.—With acc. rei:coepit studiose omnia Docere, educare, ita uti si esset filia,
Ter. Eun. 1, 2, 37; so,aliquid,
Caes. B. G. 5, 42 fin.; Quint. 7, 10, 10; 9, 4, 137; Hor. A. P. 306 et saep.; cf.also: quod de lacu Albano docuisset,
Liv. 5, 15; so with two acc., Caes. B. G. 7, 10, 3; Cic. Clu. 70, 198.—With acc. and inf.:docui per litteras, id nec opus esse nec fieri posse,
Cic. Att. 16, 8; Caes. B. G. 5, 1, 7; 5, 28, 4; Quint. 1, 5, 43; Hor. S. 2, 3, 63 et saep.— Absol.:cum doceo et explano,
Cic. de Or. 2, 19, 82; id. Or. 42, 143; Quint. 3, 4, 15; 3, 5, 2 et saep.; cf.also: Tyrannio docet apud me,
Cic. Q. Fr. 2, 4 fin.In partic.: fabulam, like the Gr. didaskein, qs. to teach a play to the actors, to rehearse; hence, to produce, exhibit on the stage:2.minor fuit aliquanto is, qui primus fabulam dedit, quam ii, qui multas docuerant (Plautus et Naevius),
Cic. Brut. 18, 73; id. Tusc. 4, 29, 63; Hor. A. P. 288; Gell. 17, 21, 42.—Hence, doctus, a, um, P. a., learned, skilled, versed, experienced in any thing (cf.: litteratus, eruditus, peritus, gnarus, scitus).— Absol.:doctus vir et Graecis litteris eruditus,
Cic. Brut. 30, 114; cf. id. de Or. 1, 22, 102; 2, 74, 299:adolescentes humanissimi et doctissimi,
id. Cael. 10, 24.—With ex:fuit enim doctus ex disciplina Stoicorum,
Cic. Brut. 25.—With abl.:docti et Graecis litteris et Latinis,
Cic. Brut. 46; 45 fin.; Sall. C. 25, 2; Mart. 10, 76. —With adv.:nec minus Graece quam Latine doctus,
Suet. Gram. 7.—With gen.:fandi doctissima Cymodocea,
Verg. A. 10, 225:legum atque morum populi Romani jurisque civilis,
Gell. 13, 12, 1:sagittarum,
Aur. Vict. Epit. 11:artis lanificae,
Claud. in Eutr. 2, 381.—With acc.:(Maecenas) docte sermones utriusque linguae,
Hor. C. 3, 8, 5:dulces modos (with citharae sciens),
id. ib. 3, 9, 10:omnia,
Stat. Th. 2, 692:litteras,
Gell. 19, 9, 7.—With inf.:doctus sagittas tendere Sericas,
Hor. C. 1, 29, 9; 3, 6, 38; 4, 13, 7; id. Carm. Sec. 75 et saep.—With ad or in:ad delinquendum doctior,
Ov. Tr. 2, 256:in parum fausto carmine docta fui,
id. H. 21, 182:Sapphica puella Musa doctior,
more skilled in song, Cat. 35, 17:docta puella,
Prop. 1, 7, 11; 2, 11, 6 (3, 2, 6 M.);2, 13, 11 (3, 4, 11 M.).—Esp. as epithet of Catullus by other poets,
Tib. 3, 6, 41; Ov. Am. 3, 9, 62:Verona docti syllabas amat vatis,
Mart. 1, 61, 1; Ov. A. A. 2, 181.—As subst.: doctus, the man of skill.—Prov.:doctus in se semper divitias habet,
Phaedr. 4, 21, 1; but class. only in plur.: doctī, ōrum, m., the learned:doctorum est ista consuetudo,
Cic. Lael. 5, 17 et saep.—Of things as subjects:B.frontes,
Hor. C. 1, 1, 29:tibia,
Prop. 2, 30, 16 (3, 28, 16 M.):carmina,
Tib. 2, 3, 20; cf.vox,
Ov. P. 2, 5, 52:voces Pythagoreorum,
Cic. Tusc. 4, 1, 2:sermo,
Plin. Ep. 7, 25, 3:prece,
Hor. Ep. 2, 1, 135:manus artificis,
Tib. 1, 8, 12; cf. id. 2, 1, 70; Ov. F. 3, 832; 6, 792:falx,
Prop. 2, 19, 12 (3, 12, 12 M.) et saep.—In Plaut. and Ter., knowing, cunning, shrewd, subtle:1. 2.malum, callidum, doctum,
Plaut. Ps. 2, 4, 35; id. Bacch. 4, 4, 43; id. Most. 1, 3, 122; 5, 1, 24 et saep.; Ter. Hec. 2, 1, 6; id. Eun. 4, 7, 21; cf.also, dolus,
Plaut. Mil. 2, 1, 69; id. Ps. 1, 5, 70 al.— docte, adv. -
9 erudio
ē-rŭdĭo, īvi or ii, ītum, 4, v. a., qs. to free from roughness, i. e. to polish, educate, instruct, teach (freq. and class.; cf.: doceo, edoceo, praecipio, instituo).I.Prop.:II.studiosos discendi erudiunt atque docent,
Cic. Off. 1, 44, 156:aliquem,
id. Div. 2, 2 (with docere); id. de Or. 3, 9, 35 (with instituere); id. ib. 2, 1, 12; Quint. prooem. § 1;6 et saep.: filios ad majorum instituta (with instituere),
Cic. Verr. 2, 3, 69; cf. id. Tusc. 1, 26:aliquem artibus,
id. Fam. 1, 7 fin.; cf. id. Rep. 2, 19, 34:eum ad exquisitissimam consuetudinem Graecorum erudiit,
id. ib. 2, 21, 37:aliquem in jure civili,
id. de Or. 1, 59 fin.; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 3.—With two acc. ( poet. and in post-Aug. prose):aliquem leges praeceptaque belli,
Stat. Th. 10, 507; cf. Val. Fl. 2, 50; v. also under P. a.: aliquem, with an object-clause, Plin. 33, 11, 53, § 149; cf.without aliquem,
Ov. F. 3, 820; Sil. 11, 352.—With a rel.-clause as object:qua possint arte capi,
Ov. F. 3, 294:tirones neque in ludo, neque per lanistas,
i. e. to cause to be instructed, Suet. Caes. 26:gladiatores sub eodem magistro eruditi,
Quint. 2, 17, 33:Athenas erudiendi gratia missus,
Just. 17, 3, 11;once: aliquem de aliqua re, Cic.: obviae mihi velim sint tuae litterae, quae me erudiant de omni re publica,
instruct me, keep me informed of, Cic. Fam. 2, 12, 1.—Transf., of objects not personal:A.artes,
Ov. M. 8, 215:ut flerent, oculos erudiere suos,
id. R. Am. 690; id. Am. 1, 14, 30:Polycletus consummasse hanc scientiam judicatur et toreuticen sic erudisse, ut Phidias aperuisse,
to have cultivated, brought to perfection, Plin. 34, 8, 19, § 56.— Hence, ērŭdītus, a, um, P. a., learned, accomplished, well-informed, skilled, experienced (cf.: litteratus, doctus, peritus, gnarus, scitus).Prop.:B.est non satis politus iis artibus, quas qui tenent eruditi appellantur,
Cic. Fin. 1, 7 fin.:Graeculus otiosus et loquax, et fortasse doctus atque eruditus,
id. de Or. 1, 22, 102:semper mihi et doctrina et eruditi homines placuerunt,
id. Rep. 1, 17 fin.; id. Tusc. 1, 3:nec sicut vulgus sed ut eruditi solent appellare sapientem,
id. Lael. 2, 6; cf.opp. rusticus,
Quint. 11, 1, 45; 8, 6, 75 et saep.:non transmarinis nec importatis artibus eruditi, sed genuinis domesticisque virtutibus,
Cic. Rep. 2, 15 fin.:homines non litteris ad rei militaris scientiam, sed rebus gestis ac victoriis eruditos,
id. Font. 15, 33; id. Q. Fr. 1, 1, 7 fin.; cf. id. Brut. 67, 236; id. Arch. 7; id. N. D. 3, 9, 23 al.:eruditi Socraticis disputationibus,
id. de Or. 3, 34, 139:a pueris eruditi artibus militiae,
Liv. 42, 52 et saep.; cf. in the comp.:litteris eruditior quam Curio,
Cic. Brut. 82; and in the sup.:Scaevola, homo omnium et disciplina juris civilis eruditissimus,
id. de Or. 1, 39, 180.— With acc.:Graecas res eruditi,
Gell. 2, 21, 3; cf. id. 19, 12, 9.—With inf.:eruditus utilia honestis miscere,
Tac. Agr. 8.—Transf., of inanimate and abstract subjects:quod ceteri minus eruditis hominum seculis fuerunt,
Cic. Rep. 2, 10:tempora (with docti homines),
id. ib.:aures,
id. ib. 2, 42; id. Or. 34, 119; Quint. 10, 1, 32:animus,
Cic. Fam. 5, 14: oratio (opp. popularis), id. Par. prooem. § 4; cf. Quint. 8, 3, 17; 8, 6, 24 al.:Graecorum copia,
fulness of Greek learning, Cic. Leg. 1, 2, 7: palata, i. e. practised, fine (with docta), Col. 8, 16, 4; cf.gustus,
Tac. A. 16, 18.—In neutr. with a subject-clause:ex historia ducere urbanitatem, eruditum est,
Quint. 6, 3, 98; cf.:eruditissimum longe, si, etc.,
id. 9, 2, 97.— Adv.: ērŭdītē, learnedly, eruditely. — Comp., Cic. de Sen. 1 fin.; Quint. 1, 5, 36.— Sup., Cic. Or. 52; Plin. Ep. 1, 9, 8. -
10 erudite
ē-rŭdĭo, īvi or ii, ītum, 4, v. a., qs. to free from roughness, i. e. to polish, educate, instruct, teach (freq. and class.; cf.: doceo, edoceo, praecipio, instituo).I.Prop.:II.studiosos discendi erudiunt atque docent,
Cic. Off. 1, 44, 156:aliquem,
id. Div. 2, 2 (with docere); id. de Or. 3, 9, 35 (with instituere); id. ib. 2, 1, 12; Quint. prooem. § 1;6 et saep.: filios ad majorum instituta (with instituere),
Cic. Verr. 2, 3, 69; cf. id. Tusc. 1, 26:aliquem artibus,
id. Fam. 1, 7 fin.; cf. id. Rep. 2, 19, 34:eum ad exquisitissimam consuetudinem Graecorum erudiit,
id. ib. 2, 21, 37:aliquem in jure civili,
id. de Or. 1, 59 fin.; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 3.—With two acc. ( poet. and in post-Aug. prose):aliquem leges praeceptaque belli,
Stat. Th. 10, 507; cf. Val. Fl. 2, 50; v. also under P. a.: aliquem, with an object-clause, Plin. 33, 11, 53, § 149; cf.without aliquem,
Ov. F. 3, 820; Sil. 11, 352.—With a rel.-clause as object:qua possint arte capi,
Ov. F. 3, 294:tirones neque in ludo, neque per lanistas,
i. e. to cause to be instructed, Suet. Caes. 26:gladiatores sub eodem magistro eruditi,
Quint. 2, 17, 33:Athenas erudiendi gratia missus,
Just. 17, 3, 11;once: aliquem de aliqua re, Cic.: obviae mihi velim sint tuae litterae, quae me erudiant de omni re publica,
instruct me, keep me informed of, Cic. Fam. 2, 12, 1.—Transf., of objects not personal:A.artes,
Ov. M. 8, 215:ut flerent, oculos erudiere suos,
id. R. Am. 690; id. Am. 1, 14, 30:Polycletus consummasse hanc scientiam judicatur et toreuticen sic erudisse, ut Phidias aperuisse,
to have cultivated, brought to perfection, Plin. 34, 8, 19, § 56.— Hence, ērŭdītus, a, um, P. a., learned, accomplished, well-informed, skilled, experienced (cf.: litteratus, doctus, peritus, gnarus, scitus).Prop.:B.est non satis politus iis artibus, quas qui tenent eruditi appellantur,
Cic. Fin. 1, 7 fin.:Graeculus otiosus et loquax, et fortasse doctus atque eruditus,
id. de Or. 1, 22, 102:semper mihi et doctrina et eruditi homines placuerunt,
id. Rep. 1, 17 fin.; id. Tusc. 1, 3:nec sicut vulgus sed ut eruditi solent appellare sapientem,
id. Lael. 2, 6; cf.opp. rusticus,
Quint. 11, 1, 45; 8, 6, 75 et saep.:non transmarinis nec importatis artibus eruditi, sed genuinis domesticisque virtutibus,
Cic. Rep. 2, 15 fin.:homines non litteris ad rei militaris scientiam, sed rebus gestis ac victoriis eruditos,
id. Font. 15, 33; id. Q. Fr. 1, 1, 7 fin.; cf. id. Brut. 67, 236; id. Arch. 7; id. N. D. 3, 9, 23 al.:eruditi Socraticis disputationibus,
id. de Or. 3, 34, 139:a pueris eruditi artibus militiae,
Liv. 42, 52 et saep.; cf. in the comp.:litteris eruditior quam Curio,
Cic. Brut. 82; and in the sup.:Scaevola, homo omnium et disciplina juris civilis eruditissimus,
id. de Or. 1, 39, 180.— With acc.:Graecas res eruditi,
Gell. 2, 21, 3; cf. id. 19, 12, 9.—With inf.:eruditus utilia honestis miscere,
Tac. Agr. 8.—Transf., of inanimate and abstract subjects:quod ceteri minus eruditis hominum seculis fuerunt,
Cic. Rep. 2, 10:tempora (with docti homines),
id. ib.:aures,
id. ib. 2, 42; id. Or. 34, 119; Quint. 10, 1, 32:animus,
Cic. Fam. 5, 14: oratio (opp. popularis), id. Par. prooem. § 4; cf. Quint. 8, 3, 17; 8, 6, 24 al.:Graecorum copia,
fulness of Greek learning, Cic. Leg. 1, 2, 7: palata, i. e. practised, fine (with docta), Col. 8, 16, 4; cf.gustus,
Tac. A. 16, 18.—In neutr. with a subject-clause:ex historia ducere urbanitatem, eruditum est,
Quint. 6, 3, 98; cf.:eruditissimum longe, si, etc.,
id. 9, 2, 97.— Adv.: ērŭdītē, learnedly, eruditely. — Comp., Cic. de Sen. 1 fin.; Quint. 1, 5, 36.— Sup., Cic. Or. 52; Plin. Ep. 1, 9, 8. -
11 doceō
doceō uī, ctus, ēre [DIC-], to cause to know, make aware, teach, instruct, inform, show, prove, convince, tell: studiosos discendi: ut docui te, H.: omnia, T.: falces, quas captivi docuerant, facere, had shown (how to make), Cs.: Munus et officium, H.: populos urbemque, describes, V.: quod de lacu Albano docuisset, L.: te litteras: me hanc causam: pueros elementa, H.: Motūs doceri, H.: puerum Romam portare docendum Artīs, H.: Rullum tacere: asellum currere, H.: Socratem fidibus (sc. canere): alqm docendum curare armis, L.: resonare Amaryllida Silvas, V.: docemur domitas habere libidines: equi variare gyros docentur, Ta.: Graece loqui docendus: qui doceant, nihil factum, etc., Cs.: similem (errorum) cunctum insanire, H.: de his rebus doceri: senatum de caede fratris, S.: eum, qui vir Roscius fuerit: vos quem ad modum acta defenderet.—Poet.: docuit post exitus ingens, proved (the truth of the omen), V.—Of a play, to teach, rehearse, produce, exhibit: multas (fabulas): praetextas, H.— To be a teacher, give instruction: apud alqm: mercede.* * *docere, docui, doctus Vteach, show, point out -
12 ē-doceō
ē-doceō cuī, ctus, ēre, to teach thoroughly, instruct, inform, apprise: causam meam imperitos: inventutem mala facinora, S.: cuncta edoctus, S.: vir omnīs belli artīs edoctus, trained in, L.: Advectum Aencan, V.: edoctus tandem deos esse, L.: alquos, quae dici vellet, Cs.: id unde (sit), edoce, T.: ante edocti, quae interrogati pronuntiarent, Cs.: ut tot cladibus edocti crederent, etc., L.: Phanium edocebo, Ne quid vereatur, T.: gentem casūs aperire futuros, O.: ordine omnia, L.: acta, S.—Of things, to teach, show, prove: fama edocuerat, viam tantum Alpīs esse, L.: edocuit ratio... ut, etc.: avaritia superbiam edocuit, S.: avaritia deos neglegere edocuit, S. -
13 fingō
fingō finxī, fictus, ere [FIG-], to touch, handle, stroke, touch gently: corpora linguā, V.: manūs manibus, O.— To form, fashion, frame, shape, mould, model, make: hominem: ab aliquo deo <*>cti: alqd e cerā: homullus ex argillā fictus: pocula de humo, O.: fingendi ars, statuary: imagines marmore, Ta.— To set to rights, arrange, adorn, dress, trim: crinem, V.: fingi curā mulierum, Ph.: vitem putando, V.—Of the countenance, to alter, change, put on, feign: voltum, Cs.: voltūs hominum fingit scelus, i. e. makes men change countenance, T.—Fig., to form, fashion, make, mould, give character to, compose: animos: ex alquā re me, shape my course: ea (verba) sicut ceram ad nostrum arbitrium: voltum, compose, O.: lingua wocem fingit, forms: Carmina, H.: finxit te natura ad virtutes magnum hominem: me pusilli animi, H.: mea minora, i. e. disparage, H.— To form by instruction, instruct, teach, train: mire filium, i. e. cause to play his part, T.: voce paternā Fingeris ad rectum, H.: equum docilem Ire viam, H.— To form mentally, represent in thought, imagine, conceive, think, suppose, express, sketch out: animis imaginem condicionis meae: ex suā naturā ceteros, conceive: utilitatum causā amicitias: in summo oratore fingendo, depicting: ex suā naturā ceteros, judge: me astutiorem: ne finge, do not think it, V.: finge, aliquem nunc fieri sapientem, suppose: interfecti aliqui sunt, finge a nobis, assume, L.— To contrive, devise, invent, feign, pretend: fallacias, T.: causas ne det, T.: verba, i. e. talk deceitfully, S.: (crimina) in istum: non visa, H.: dolorem in hoc casu, Iu.: malum civem Roscium fuisse.* * *Ifingere, finxi, fictus V TRANSmold, form, shape; create, invent; produce; imagine; compose; devise, contrive; adapt, transform into; modify (appearence/character/behavior); groom; make up (story/excuse); pretend, pose; forge, counterfeit; act insincerelyIIfingere, fixi, finctus V TRANSmold, form, shape; create, invent; produce; imagine; compose; devise, contrive; adapt, transform into; modify (appearence/character/behavior); groom; make up (story/excuse); pretend, pose; forge, counterfeit; act insincerely -
14 imbuō (inb-)
imbuō (inb-) uī, ūtus, ere [see PO-], to wet, moisten, soak, steep, saturate: palmulas in aequore, Ct.: imbuti sanguine gladii: sanguis imbuit arma, V.: imbuta sanguine vestis, O.: munus tabo imbutum, H.: oscula, quae Venus Quintā parte sui nectaris imbuit, H.: aram imbuet agnus, V.— Fig., to fill, steep, stain, taint, infect, imbue, imbrue: gladium scelere.—P. perf. with abl, tainted, touched, affected, tinged: nullo scelere imbutus: religione: Romanis delenimentis, L.: hac ille crudelitate.—To instruct superficially, color, tinge, inure, initiate, imbue: studiis se: dialecticis ne imbutus quidem: servilibus vitiis, L.: nos ita a maioribus imbuti sumus, ut, etc.: parentum praeceptis imbuti: (verna) Litterulis Graecis imbutus, H.: socios ad officia, Ta.: Imbuis exemplum palmae, i. e. you are the first to win, Pr.: opus tuum, begin, O.: Illa (navis) rudem cursu prima imbuit Amphitriten, i. e. first traversed the sea, Ct. -
15 īnficiō
īnficiō fēcī, fectus, ere [1 in+facio], to stain, tinge, dye, color: (vestīs) quarum graminis ipsum Infecit natura pecus, i. e. whose wool has taken color from the pasture, Iu.: diem, darken, O.: ora pallor inficit, overspreads, H.: se vitro, Cs.: humus infecta sanguine, S.: infectus sanguine villos, O. —To infect, stain, spoil: hoc (dictamno) amnem, V.: Pocula, poison, V.: pabula tabo, V.: Allecto infecta venenis, imbued, V.—Fig., to imbue, instruct: infici iis artibus: animos teneros.—To spoil, corrupt, infect: desidiā animum: inficimur opinionum pravitate: principum vitiis infici solet civitas: Infectum eluitur scelus (i. e. quo se infecerunt), V.: blandimentis infectae epistulae, Ta.* * *inficere, infeci, infectus Vcorrupt, infect, imbue; poison; dye, stain, color, spoil -
16 īn-fōrmō
īn-fōrmō āvī, ātus, āre, to shape, mould, fashion: clipeum, V.: His informatum manibus Fulmen erat, forged, V.—Fig., to constitute, organize: animus a naturā bene informatus.—To inform, instruct, educate: ad indicium filium, puts up to: ad humanitatem.—In the mind, to conceive, form: in animis hominum informatae deorum notiones: quod ita sit informatum mentibus nostris, ut, etc., the preconception is such, etc.—To represent, delineate, describe: in summo oratore fingendo. -
17 īnstituō
īnstituō uī, ūtus, ere [1 in+statuo], to put in place, plant, fix, set: vestigia nuda sinistri pedis, V.: hominem in animum, i. e. to set one's heart on, T.—Of troops, to draw up, arrange: duplici acie institutā, Cs.: quam (aciem) sex cohortium, Cs.— To set up, erect, plant, found, establish, arrange: ubi institui vineae possunt: officinam Syracusis: Amphora fumum bibere instituta, set, H.—To make, build, fabricate, construct: navīs, Cs.: turrīs, Cs.: amphora coepit Institui, H.: delectum, Cs.—To make ready, prepare, furnish, provide: pilorum numerus instituitur, Cs.: dapes, V.— Fig., to institute, found, establish, organize, set up: alii illis domi honores instituti, S.: instituta sacrificia, Cs.: magistratum: nostro more institutus exercitus, organized: Saturnalia institutus festus dies, L.: sacros ludos, O.—To constitute, appoint, designate, single out: eum testamento heredem, S.: ut ille filius instituatur, be adopted: tutorem liberis.— To ordain: Arcesilas instituit, ut ii, qui, etc.: institutum est, ut fierent (quaestores), L.: antiquitus institutum videtur, ne quis, etc., Cs.— To undertake, begin, commence: ut instituimus, pergamus: pontem instituit, biduo perfecit, Cs.: historia nec institui potest sine, etc.: iter, H.: cum populo R. amicitiam, S.: mutare res inter se instituerant, had opened commerce, S.: institui Topica conscribere: si quae mulier conviviis uti instituerit, made it a practice.—To purpose, determine, resolve upon: decernite, ut instituistis: ut instituerat, according to his custom, Cs.: ab instituto cursu, purposed: quos habere secum instituerat, Cs.—To order, govern, administer, regulate, control, direct: Sapienter vitam, T.: libri de civitatibus instituendis.—To teach, instruct, train up, educate: sic tu instituis adulescentīs?: ita Helvetios a maioribus institutos esse, uti, etc., Cs.: calamos cerā coniungere, V.: artibus hunc, Iu.: de isto genere, to give instruction: eos ad maiorum instituta: alquem sic ut, etc.: nos, ne quem coleremus, S.* * *instituere, institui, institutus Vset up, establish, found, make, institute; build; prepare; decide -
18 īn-struō
īn-struō ūxī, ūctus, ere, to build in, insert: Eam (contabulationem) in parietes, Cs.—Of troops, to form, set in order, draw up, array: ad instruendum spatium, L.: hosce, T.: exercitum, S.: aciem: aciem instructum habere, ut, etc., Cs.: Instructi acie Teucri, V.: in quo (loco) insidias, lay an ambush: acies circa vallum, L.: ad hunc modum acies instructa, Cs.—To prepare, make ready, furnish, provide, equip, fit out (freq. in P. perf.): audierunt muros instrui, N.: parato atque instructo exercitu, Cs.: domum: mensas, V.: agrum, stock, L.: instruit focum provincia, Iu.—Fig., to procure, provide for, prepare: accusationem: in instruendo (orationem) dissipatus, arranging: sine viribus illis Bella instructa, O.: instruendae fraudi intentior, devising, L.—To inform, teach, instruct: testīs: orientia tempora Exemplis, H. -
19 mōnstrō
mōnstrō āvī, ātus, āre [monstrum], to point out, exhibit, make known, indicate, inform, advise, teach, instruct, tell: (alqd) Indice digito, H.: erranti viam, Enn. ap. C.: via, quā semita monstrat, V.: iter, Cu.: palmam: scio ubi sit, verum numquam monstrabo, T.: res gestae Quo scribi possent numero, monstravit Homerus, H.: monstrate, Vidistis si quam sororum, V.: Summos posse viros nasci, etc., Iu.: inulas amaras incoquere, H.: Quod monstror digito praetereuntium, H.: alii ab amicis monstrabantur, were betrayed, Ta.— To ordain, institute, appoint: monstratus fatis Vespasianus, Ta.: monstratas excitat aras, appointed, V.: ignīs, O.— To advise, urge, stimulate: monstrat amor patriae (sc. ut hoc faciant), V.: conferre manum pudor iraque monstrat, V.: unde nisi intus Monstratum (sc. est), i. e. by natural instinct, H.* * *monstrare, monstravi, monstratus Vshow; point out, reveal; advise, teach -
20 per-doceō
per-doceō cuī, ctus, ēre, to teach thoroughly, instruct well: res difficilis ad perdocendum: alquid Utile mortales, O.: Phaeacida condere chartis te, O.
См. также в других словарях:
instruct — in·struct vt: to provide (a jury) with explanation and directions regarding the law applicable to a case the judge instruct ed the jury that the plaintiff bears the burden of proof the jury was instruct ed to ignore the attorney s comments vi: to … Law dictionary
instruct — in‧struct [ɪnˈstrʌkt] verb [transitive] 1. to order someone to do something: instruct somebody to do something • The government has instructed banks to limit real estate lending growth to 2% this year. 2. LAW to employ a lawyer to deal with a… … Financial and business terms
Instruct — In*struct , v. t. [imp. & p. p. {Instructed}; p. pr. & vb. n. {Instructing}.] [1913 Webster] 1. To put in order; to form; to prepare. [Obs.] [1913 Webster] They speak to the merits of a cause, after the proctor has prepared and instructed the… … The Collaborative International Dictionary of English
Instruct — In*struct , a. [L. instructus, p. p. of instruere to furnish, provide, construct, instruct; pref. in in, on + struere. See {Structure}.] 1. Arranged; furnished; provided. [Obs.] He had neither ship instruct with oars, nor men. Chapman. [1913… … The Collaborative International Dictionary of English
instruct — [v1] inform, teach acquaint, advise, apprise, brainwash*, break in, break it to, brief, clue in, coach, counsel, discipline, disclose, drill, drum into*, educate, engineer, enlighten, give lessons, ground, guide, keep posted*, lead, lecture,… … New thesaurus
instruct — [in strukt′] vt. [ME instructen < L instructus, pp. of instruere, to pile upon, put in order, erect < in , in, upon + struere, to pile up, arrange, build: see STREW] 1. to communicate knowledge to; teach; educate 2. to give facts or… … English World dictionary
instruct badly — index misdirect Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
instruct — (v.) early 15c., from L. instructus, pp. of instruere arrange, inform, teach, lit. to build, erect, from in on (see IN (Cf. in ) (2)) + struere to pile, build (see STRUCTURE (Cf. structure)). Related: Instructed; instructing … Etymology dictionary
instruct — 1 *teach, train, educate, discipline, school Analogous words: impart, *communicate: *inform, acquaint, apprise: lead, *guide, steer, pilot, engineer: *practice, drill, exercise 2 direct, enjoin, bid, * … New Dictionary of Synonyms
instruct — ► VERB 1) direct or command. 2) teach. 3) inform of a fact or situation. 4) chiefly Brit. authorize (a solicitor or barrister) to act on one s behalf. ORIGIN Latin instruere construct, equip, teach … English terms dictionary
instruct — in|struct [ınˈstrʌkt] v [T] [Date: 1400 1500; : Latin; Origin: , past participle of instruere, from struere to build ] 1.) to officially tell someone what to do →↑order instruct sb to do sth ▪ His secretary was instructed to cancel all his… … Dictionary of contemporary English